𝑿𝒂̂𝒚 𝒅𝒖̛̣𝒏𝒈 𝒉𝒆̣̂ 𝒕𝒉𝒐̂́𝒏𝒈 𝒒𝒖𝒂̉𝒏 𝒍𝒚́ 𝒏𝒐̣̂𝒊 𝒃𝒐̣̂ (𝑰𝑴𝑺)
Những tháng đầu năm 2024, trong khuôn khổ dự án GIZ về xây dựng hệ thống quản lý nội bộ (IMS), nhằm đáp ứng các điều kiện của tiêu chuẩn chất lượng Organic /SRP, Viện AOI tham gia và phối hợp các địa phương tổ chức tập huấn các nội dung liên quan cho 08 HTX trong vùng dự án khắp 6 tỉnh vùng ĐBSCL gồm: HTX Tôm-Lúa Thuỷ Nông và HTX Thuận Phát tỉnh Kiên Giang, HTX Phú Thạnh tỉnh An Giang, HTX Hiếu Lực tỉnh Hậu Giang, HTX Hưng Lợi và HTX Tân Lập tỉnh Sóc Trăng, HTX Khiết Tâm TP. Cần Thơ và HTX Phú Thọ tỉnh Đồng Tháp.
Hình 1. Tập huấn và xây dựng hệ thống kiểm tra nội bộ (IMS)
Các buổi tập huấn được chuẩn bị hết sức chu đáo nhằm đem đến sự thành công về mặt thực hiện sản xuất theo tiêu chuẩn hữu cơ hoặc tiêu chuẩn SRP. Tham gia tập huấn, với sự có mặt đầy đủ cán bộ quản lý các HTX, nông dân thành viên HTX và các thành viên được chọn trong nhóm IMS. Giảng viên trao đổi kỹ cách thực hiện quy trình sản xuất lúa hữu cơ và cách nâng cao điểm chuẩn SRP; Nông dân biết cách ghi chép nhật ký sản xuất, các thành viên nhóm IMS có thể thực hiện hiệu quả nhiệm vụ của từng cá nhân trong nhóm.
Hình 2. Tập huấn và xây dựng hệ thống kiểm tra nội bộ (IMS)
Qua nhiều đợt tập huấn, các HTX đã nắm được quy trình sản xuất lúa theo hướng hữu cơ hoặc tiêu chuẩn SRP định hướng chứng nhận song song với việc hình thành nhóm IMS biết cách hoạt động, quản lý sản xuất theo tiêu chuẩn, biết cách xây dựng và áp dụng bộ hồ sơ nhằm đáp ứng các yêu cầu theo tiêu chuẩn chứng nhận.
Hình 3. Tập huấn và xây dựng hệ thống kiểm tra nội bộ (IMS)
Trong thời gian tiến hành dự án, Viện AOI đã nỗ lực kết nối các doanh nghiệp có trách nhiệm xã hội và ý thức xây dựng vùng nguyên liệu ổn định về giá trị và chất lượng sản phẩm lúa gạo tham gia liên kết với các HTX vùng dự án. Việc kết nối cũng được một số công ty quan tâm. Tuy nhiên, thật sự rất ít công ty tham gia dạng liên kết từ đầu này nên chưa thể đáp ứng nguyện vọng của các HTX và bà con nông dân đang định hướng sản xuất theo tiêu chuẩn và chất lượng hữu cơ/SRP.
Hình 4. Tập huấn và xây dựng hệ thống kiểm tra nội bộ (IMS)
Những HTX trên đây đã được dự án GIZ, Viện AOI và các bên tham gia quyết tâm xây dựng các vùng nguyên liệu lúa đáp ứng theo các tiêu chuẩn hữu cơ/SRP. Cách tổ chức sản xuất, hoạt động nhóm IMS, bộ hồ sơ chứng nhận… đã được chuyển giao cho các HTX nói trên nên các HTX này rất có triển vọng đáp ứng sản xuất vùng nguyên liệu theo tiêu chuẩn hữu cơ/SRP mà các doanh nghiệp đang có nhu cầu.
Hình 5. Tìm kiếm và liên kết doanh nghiệp để tìm kiếm đầu ra cho sản phẩm hữu cơ /SRP
Vì vậy, chúng tôi kêu gọi sự tham gia liên kết của các doanh nghiệp kinh doanh có trách nhiệm và xây dựng thương hiệu sản phẩm cộng đồng, để cùng chúng tôi tranh thủ thành quả đạt được của dự án, liên kết với các HTX nói trên để thực hiện sản xuất tại vùng nguyên liệu lúa hữu cơ /SRP, đã sẵn sàng nhằm góp phần cải thiện đời sống của nông dân, bảo vệ môi trường và sức khỏe cộng đồng.
Nếu có quan tâm xin hãy kết nối hoặc liên hệ với chúng tôi.
Xin chân thành cảm ơn.
Nhóm Admin Viện AOI
𝐃𝐨𝐚𝐧𝐡 𝐧𝐠𝐡𝐢𝐞̣̂𝐩 𝐱𝐮𝐚̂́𝐭 𝐤𝐡𝐚̂̉𝐮 𝐠𝐚̣𝐨 𝐤𝐡𝐨̂𝐧𝐠 𝐦𝐮𝐨̂́𝐧 𝐛𝐚́𝐧 𝐠𝐢𝐚́ 𝐪𝐮𝐚́ 𝐭𝐡𝐚̂́𝐩
(KTSG) – “Chỉ nên thỏa thuận và có biên độ tăng, giảm, trong ngành hàng gạo với nhau, trong từng giai đoạn thị trường thay đổi liên tục. Không nên quy định giá sàn, vừa mất tính thị trường, vừa khiến doanh nghiệp bị động khi giá sàn cao, khó xuất khẩu gạo”, TS. Nguyễn Công Thành, Viện Nghiên cứu và Phát triển nông nghiệp hữu cơ Á châu (AOI), trao đổi với Kinh tế Sài Gòn.
V𝐚̂́n đ𝐞̂̀ 𝐤h𝐨̂n𝐠 𝐧ằ𝐦 𝐨̛̉ 𝐯i𝐞̣̂c q𝐮y đ𝐢̣n𝐡 𝐠i𝐚́ 𝐬à𝐧
Sự việc một doanh nghiệp xuất khẩu bỏ thầu thấp để trúng thầu xuất khẩu gạo sang Indonesia đang đặt ra một tình huống gây tranh luận. Một luồng quan điểm cho rằng hành vi trên là việc bán phá giá, gây thiệt hại cho ngành lúa gạo, từ đó, Hiệp hội Lương thực Việt Nam (VFA) đề xuất cần có giá sàn xuất khẩu gạo.
Có thể hiểu, giá sàn xuất khẩu gạo là giá trị thấp nhất cho các hợp đồng xuất khẩu của gạo Việt Nam, được quy định tại một thời điểm hoặc một khoảng thời gian nhất định. Trên lý thuyết, giá sàn sẽ khống chế mức giá doanh nghiệp được dùng để bỏ thầu, đảm bảo giá gạo xuất khẩu không rơi xuống mức quá thấp, đảm bảo mức giá mua lúa gạo từ người nông dân không bị giảm tương ứng.
Tuy nhiên, thực tế trong hoạt động kinh doanh sẽ đặt ra một số tình huống khiến doanh nghiệp phải có cách hành xử kịp thời. Chẳng hạn, khi giá đang giảm, doanh nghiệp gặp tình trạng gạo tồn kho số lượng lớn. Họ cũng đang phải chịu nợ lãi ngân hàng từng ngày. Những yếu tố trên rất dễ ảnh hưởng đến vấn đề chào giá của doanh nghiệp.
Trong kinh doanh, doanh nghiệp không muốn bán giá quá thấp vì sẽ ảnh hưởng đến lợi nhuận và uy tín của chính họ. Một vài doanh nghiệp gặp rủi ro chưa đủ để đại diện cho ngành gạo nói chung. Trước đây, chúng ta đã quy định giá sàn xuất khẩu gạo và giải pháp đó xuất hiện nhiều khiếm khuyết như doanh nghiệp mất tính chủ động; nặng cơ chế “xin – cho”; là cơ chế phi thị trường; tạo cơ chế không công bằng và điều kiện cho tiêu cực…
Tôi đã thảo luận với đồng nghiệp và chúng tôi cho rằng không nên quy định giá sàn, vừa mất tính thị trường, vừa khiến doanh nghiệp bị động khi giá sàn cao, khó xuất khẩu gạo.
Thay vào đó, chỉ nên thỏa thuận và có biên độ tăng/giảm, trong ngành hàng gạo với nhau, mức giá này áp dụng trong từng giai đoạn và có thể thay đổi liên tục theo biến động của thị trường.
Để đảm bảo lợi ích người nông dân trong chuỗi giá trị ngành lúa gạo, quy định giá sàn hay không quy định giá sàn không phải là giải pháp. Vấn đề này là một ma trận hết sức phức tạp và giải pháp cuối cùng có tính quyết định là năng lực điều hành vĩ mô của các nhà quản lý, bao gồm giải ngân vốn vay phù hợp cho doanh nghiệp; tạo các điều kiện và cung cấp thông tin cho doanh nghiệp cạnh tranh với thị trường quốc tế và quan trọng nhất là tránh sự cạnh tranh nội địa thiếu lành mạnh. Một giải pháp đơn độc không thể thành công.
𝑵𝒈𝒂̆𝒏 𝒄𝒉𝒂̣̆𝒏 𝒅𝒐𝒂𝒏𝒉 𝒏𝒈𝒉𝒊𝒆̣̂𝒑 𝒃𝒂́𝒏 𝒑𝒉𝒂́ 𝒈𝒊𝒂́ 𝒕𝒉𝒆̂́ 𝒏𝒂̀𝒐?
Trở lại lo ngại về việc bán phá giá có thể ảnh hưởng tới mặt bằng giá chung của ngành gạo trong nước, điều này chỉ xảy ra khi nhiều doanh nghiệp lựa chọn cách cạnh tranh này, bán gạo với số lượng quá lớn và trong thời gian kéo dài. Như đã đề cập ở trên, cần thống nhất một mức giá chung và có biên độ tăng/giảm trong nội bộ ngành. Các cơ quan chuyên môn cần thông tin/dự báo biên độ giá theo thời giá thị trường để khuyến cáo và đưa ra các mức giá tham khảo như là giải pháp chống bán phá giá gây thiệt hại chung.
Và ngay cả khi thống nhất với phương án này, trong trường hợp giá thị trường biến động mà các doanh nghiệp xuất khẩu chưa thống nhất giá kịp thời, khi bỏ thầu, vẫn cần cho phép một tỷ lệ nhất định doanh nghiệp linh hoạt đủ để gạo Việt Nam thắng thầu.
Tiếp cận theo hướng này, vai trò của hiệp hội doanh nghiệp rất quan trọng. Hiệp hội phải giúp tạo ra một môi trường cạnh tranh bình đẳng cho doanh nghiệp và nông dân cùng phát triển. Muốn vậy, hiệp hội nên tạo sân chơi bình đẳng cho các doanh nghiệp và khuyến khích doanh nghiệp đầu tư kinh doanh có trách nhiệm với cộng đồng/nông dân, hướng tới môi trường và phát triển bền vững. Hiệp hội phải đi đầu trong các chương trình sản xuất lúa gạo tiên tiến, phù hợp với xu hướng của thị trường như giảm phát thải, chất lượng cao, an toàn và hữu cơ hoặc sản xuất lúa gạo bền vững (SRP) có chứng nhận phù hợp các tiêu chuẩn thị trường quốc tế, nâng tầm thương hiệu gạo Việt Nam để tăng năng lực cạnh tranh về giá bán. Hiệp hội cần tranh thủ mở rộng và đa dạng hóa thị trường xuất khẩu gạo theo nhu cầu từng thị trường, chất lượng và giá trị. Hiệp hội cập thật thông tin về giá tham khảo thường xuyên cho doanh nghiệp và quan trọng là tranh thủ sự hỗ trợ của Nhà nước nhằm tạo thuận lợi trong việc giải ngân vốn thu mua lúa từ nông dân, để doanh nghiệp không bị sức ép về lãi suất cao ảnh hưởng đến giá bán gạo xuất khẩu.
Theo Khánh Nguyên (Báo Kinh tế Sài Gòn Online, 16/6/2024)
https://thesaigontimes.vn/doanh-nghiep-xuat-khau-gao-khong-muon-ban-gia-qua-thap/?zarsrc=10&utm_source=zalo&utm_medium=zalo&utm_campaign=zalo
#organic #agriculture #EU #JAS #USDA #Hữucơ #Lúa #Gạo #Rice #Farmer #Cooperative #Nôngnghiệp #AOI #ViệtNam #MekongDelta
𝑳𝒆̂̃ 𝒌𝒊́ 𝒌𝒆̂́𝒕 “𝑻𝒉𝒐̉𝒂 𝒕𝒉𝒖𝒂̣̂𝒏 𝒉𝒐̛̣𝒑 𝒕𝒂́𝒄 𝒍𝒊𝒆̂𝒏 𝒌𝒆̂́𝒕 𝒔𝒂̉𝒏 𝒙𝒖𝒂̂́𝒕 𝒗𝒂̀ 𝒕𝒊𝒆̂𝒖 𝒕𝒉𝒖̣”
TẬP HUẤN NÔNG NGHIỆP HỮU CƠ TỈNH SÓC TRĂNG
Viện AOI thực hiện tập huấn cho bà con nông dân tại tỉnh Sóc Trăng trong khuôn khổ Dự án: “Phát triển nông nghiệp hữu cơ giai đoạn 2022-2025 và định hướng đến năm 2025”.
Quá trình tâp huấn diễn ra tại nhiều huyện thuộc tỉnh Sóc Trăng:
Ngày 3/10/2023, cán bộ Viện AOI tiến hành tập huấn tại xã Tân Long, thị xã Ngã Năm, tỉnh Sóc Trăng. Viện AOI luôn cố gắng mang lại những kiến thức hữu ích cũng như truyền lửa cho bà con nông dân trong công tác thực hiện nông nghiệp hữu cơ. Quá trình thay đổi nhận thức và chuyển đổi canh tác hóa học sang hữu cơ là khó khăn nhất, đòi hỏi sự quyết tâm thực hiện cũng như nông dân phải thực sự hiểu rõ giá trị của thực hiện nông nghiệp hữu cơ thì mới có thể thực hiện được.
Hình 1. Viện AOI thực hiện tập huấn nông nghiệp hữu cơ cho nông dân xã Tân Long, Ngã Năm, Sóc Trăng
Ngày 4/10/2023, các bộ Viện AOI tiếp tục tập huấn tại HTX Thiện Mỹ, huyện Châu Thành, tỉnh Sóc Trăng.
Hình 2. Viện AOI tập huấn cho bà con nông dân tại huyện Châu Thành, tỉnh Sóc Trăng
Viện AOI tiếp tục mang thông điệp về nông nghiệp hữu cơ đến bà con nông dân huyện Châu Thành. Được sự quan tâm của các cấp quản lý, buổi tập huấn diễn ra thành công tốt đẹp. Mang đến nhiều thông tin hữu ích về sản xuất hữu cơ cho bà con nông dân.
Cùng ngày 4/10/2023, cán bộ Viện AOI đồng thời tập huấn tại xã Mỹ Quới và Mỹ Bình, thị xã Ngã Năm.
Hình 3,4. Cán bộ viện AOI tập huấn nông dân tại xã Mỹ Quới và Mỹ Bình, thị xã Ngã Năm
Thời gian tới, nhiều buổi tập huấn sẽ tiếp tục diễn ra trên địa bàn tỉnh, với mục tiêu mang nông nghiệp hữu cơ lan rộng hơn nữa đến bà con nông dân, mở ra hướng phát triển nông nghiệp trong tương lai của tỉnh, có các sản phẩm đạt chứng nhận hữu cơ quốc tế và xuất khẩu sang thị trường nước ngoài.
Nhóm Admin Viện AOI
HIỆN TRẠNG, ĐỊNH HƯỚNG PHÁT TRIỂN TÔM-LÚA TẠI VÙNG ĐỒNG BẰNG SÔNG CỬU LONG
Ngày 30/3/2023, viện AOI tham gia hội thảo hợp tác liên kết xây dựng mô hình lúa tôm hữu cơ ở ĐBSCL tổ chức tại Bạc Liêu. Hội thảo do các tổ chức Oxfam, ICAFIS, MCD và UBND tỉnh Bạc Liêu đồng tổ chức. Hội thảo có sự tham gia của Đại biểu thuộc cán bộ nhà nước, các doanh nghiệp, các chuyên gia và HTX, nông dân. Hội thảo đã cung cấp những thông tin về tình hình sản xuất lúa-tôm luân canh tại ĐBSCL, những thuận lợi, khó khăn, thách thức và những giải pháp để phát triển trong tương lai.
Hình 1. Hội thảo về sản xuất lúa tôm theo hướng hữu cơ tại Bạc Liêu
Qua buổi hội thảo, các chuyên gia của Viện AOI đã chia sẻ những kinh nghiệm trải qua gần mười năm xây dựng mô hình. Mô hình lúa-tôm là mô hình sản xuất bền vững, thân thiện với môi trường, thuận theo tự nhiên, thích ứng với Biến đổi khí hậu, đất có thời gian nghỉ ngơi, phục hồi, tôm và lúa có những tương hỗ qua lại, tuần hoàn, giúp duy trì hệ sinh thái đa dạng trên đồng ruộng, sản phẩm tạo ra từ mô hình có chất lượng cao hơn hẳn so với các vùng chuyên canh lúa, nên cần được phát triển sản xuất ra sả phẩm đạt tiêu chuẩn hữu cơ rộng khắp các tỉnh có hệ thống lúa-tôm ở ĐBSCL nầm mang lại hiệu quả cao cho doanh nghiệp, nông dân va bảo vệ môi trường.
Hình 2. Chuyên gia thuộc Viện AOI chia sẻ kinh nghiệm về lúa-tôm hữu cơ
Viện AOI sẽ tiếp tục đồng hành cùng “bốn nhà “ và các tổ chức quốc tế NGO trong việc NC&PT nông nghiệp hữu cơ, đặc biệt ở vùng lúa tôm. Chúng tôi mong muốn được hợp tác với các doanh nghiệp và HTX, bà con nông dân trong quá trình chuyển đổi và xây dựng các sản phẩm đạt chứng nhận hữu cơ trong nước và quốc tế.
Hình 3. Chuyên gia Viện AOI tham gia Hội thảo tại Bac Liêu
Xin chân thành cảm ơn cảm ơn!
TỔNG KẾT NĂM 2022 – ĐÓN CHÀO NĂM MỚI 2023
Ngày 13/01/2023, Viện AOI đã tổ chức buổi họp mặt cuối năm, Cuộc gặp có sự hiện diện của nhiều thành viên Hội đồng Cố vấn danh dự, Đại diện các Doanh nghiệp đối tác và tập thể thành viên Viện AOI.
Qua buổi gặp gỡ không ngừng chia sẻ những hoạt động của Viện AOI trong năm 2022 vừa qua, những khó khăn thách thức trong việc thực hiện nhiệm vụ phát triển NN hữu cơ của Viện nói riêng và của toàn bộ nông dân, doanh nghiệp trong ngành Nông nghiệp Việt Nam nói chung. Năm 2022 đã đi qua với rất nhiều sự nỗ lực xây dựng của các bên tham gia, cùng liên kết hỗ trợ để đạt được những thành công , chứng minh bằng những sản phẩm đạt hữu cơ có chứng nhận quốc tế xuất hiện trên thị trường và xuất khẩu thành công. Thay mặt lãnh đạo Viện, TS. Nguyễn Công Thành đã có lời cảm ơn chân thành sự hợp tác của các Doanh nghiệp tham gia liên kết; các HTX và nông dân; cán bộ, CTV Viện và TV Cố vấn của Viện và đặc biệt là sự hỗ trợ của Chính quyền các địa phương có dự án phát triển NN hữu cơ ở ĐBSCL.
Viện AOI luôn là cầu nối gắn kết Doanh nghiệp và Nông dân, đồng hành trong suốt quá trình chuyển đổi, tha thiết thực hiện hữu cơ bằng cả sức lực, trí tuệ của cả một tập thể, chúng tôi có đầy đủ đội ngũ nhà khoa học với nhiều năm kinh nghiệm trong lĩnh vực NC&PT nông nghiệp hữu cơ, sẵn sàng đồng hành với các tổ chức và Doanh nghiệp trong sự nghiệp NC&PT NN hữu cơ trong năm 2023.
Nhân dịp năm mới Quý mão 2023, Viện Nghiên cứu và Phát triển Nông nghiệp Hữu cơ Á Châu (AOI) thân ái gửi đến mọi người và toàn thể Quý Anh/Chị trong Liên Minh Nông nghiệp Bền vững và Hữu cơ lời thăm hỏi ân cần và lời chúc mừng tốt đẹp nhất.
Thay mặt Ban Giám Đốc Viện AOI kính chúc toàn thể Quý Anh/Chị cùng gia đình đón một năm mới:
ĐOÀN VIÊN SUM VẦY - TÂN NIÊN ĐẠI CÁT - VẠN SỰ THÀNH CÔNG!
Bước sang năm 2023, một năm ý nghĩa để quyết tâm hoàn thành thắng lợi các mục tiêu phát triển NN hữu cơ của đất nước, Viện AOI mong muốn sự chung tay góp sức của tất cả thành viên, chủ động, sáng tạo, nỗ lực phấn đấu vượt qua khó khăn, xây dựng thêm nhiều mô hình có sản phẩm đạt chứng nhận hữu cơ và duy trì tính bền vững và hiệu quả của mô hình. Góp phần nâng cao giá trị nông sản Việt Nam trên Thị trường Quốc tế.
NHÓM ADMIN VIỆN AOI
HỘI THẢO CHIA SẺ KINH NGHIỆM XÂY DỰNG MÔ HÌNH LÚA HỮU CƠ TẠI HTX VINH LỢI, HUYỆN THẠNH TRỊ, TỈNH SÓC TRĂNG
Ngày 5/7/2022, tại HTX Vinh Lợi, huyện Thanh Trị, tinh Sóc Trăng, Viện AOI, Trung Tâm Nghiên cứu & Phát triển Nông thôn - Trường Đại học An Giang, cùng với tổ chức tài chợ từ Australia và Mekong Organic đã có buổi Hội thảo diễn ra tại HTX Vĩnh Lợi về “chia sẻ kinh nghiệm xây dựng mô hình lúa sản xuất lúa hữu cơ”. Những chia sẻ từ các chuyên gia là sự khích lệ lớn để HTX Vĩnh Lợi tiếp tục xây dựng “Lúa hữu cơ” đạt chứng nhận Quốc tế từ những nỗ lực trước đó.
Buổi hội thảo có sự hiện diện đông đủ của đại diện đến từ Sở NN&PTNT tỉnh Sóc Trăng, Phòng Nông nghiệp, Chi cục phát triển HTX tỉnh, UBND xã Vĩnh Lợi và BGĐ HTX cùng đại diện nông dân thành viên HTX Vinh Lợi.
Hình 1,2. Hội thảo tại HTX Vĩnh Lợi
Tại buổi hội thảo, các nhà khoa học kỹ thuật từ Trung tâm NC&PT nông thôn, Viện AOI, đại diện BGĐ HTX Vinh Lợi và chuyên gia đến từ Úc đã có các báo cáo liên quan đến xây dựng mô hình lúa hữu cơ. Đồng thời, các đối tác cùng nhau trực tiếp đi tham quan cánh đồng, thảo luận để cùng nhau chia sẻ kinh nghiệm và kết quả đã đạt được, cũng như đồng cảm sâu sắc về những khó khăn khi chuyển đổi sang sản xuất hữu cơ. Để luôn đồng hành cùng hỗ trợ HTX và bà con nông dân hoàn thành xây dựng mô hình lúa hữu cơ.
Hình 3,4 : Các chuyên gia đến từ Úc (TS. Alan, TS. Kiềng) chia sẻ thông tin về sản xuất nông nghiệp hữu cơ, kinh nghiệm từ nước Úc rất có ý nghĩa cho nông dân Việt Nam tham khảo áp dụng vào sản xuất hữu cơ trong với điều kiện thiên nhiên thuận lợi như ở Việt Nam.
Hình 5,6. Các đại biểu tham quan cánh đồng canh tác hữu cơ của HTX Vinh Lợi, và chia sẻ thông tin quá trình xây dụng mô hình lúa hữu cơ tại HTX.
Đây là một mô hình thực sự có thể hiện “Liên kết 4”. Đặc biệt, các bên đã kết nối liên kết sản xuất và tiêu thụ lúa hữu cơ giữa HTX Vinh Lợi và Chi nhánh công ty Lương thực Hông Tân qua nhiều năm chuyển đổi canh tác hữu cơ. Quá trình xây dựng mô hình liên kết sản xuất và thị trường lúa hữu cơ song song với quá trình phát triển của HTX Vinh Lợi. Là một HTX đi lên từ một THT, có cán bộ trẻ, nhiệt tình và năng động, sáng tạo với quyết tâm đổi mới sản xuất hữu cơ liên kết bền vững. Thông qua hội thảo, đại diện BGĐ đã có báo cáo đánh giá kết quả xây dựng mô hình sản xuất lúa hữu cơ, đã cho thấy sự nỗ lực của BGĐ trong việc đổi mới hình thức tổ chức sản xuất trong HTX, hình thành các nhóm chuyên để thực hiện các hoạt động theo đúng quy trình sản xuất nhằm tránh rủi ro do nông dân làm riêng lẻ có thể vi phạm.
Việc đổi mới hình thức sản xuất của HTX đã được mọi thành viên đồng thuận và hưởng ứng. HTX đặt quyết tâm, trong vụ tới xây dựng thành công mô hình sản xuất lúa hữu cơ được chứng nhận để đáp ứng sự quan tâm của các tổ chức tài trợ và sự đòng hành, hỗ trợ của các cấp chính quyền địa phương.
Nhóm Admin Viện AOI
Nhìn lại chặng đường thực hiện đề tài “Nghiên cứu xây dựng cánh đồng lớn theo phương châm 4H”, Viện AOI đồng hành với tỉnh An Giang
“4 H” là gì?
4 H là “Hợp tác”, “Hiện đại”, “Hài hòa” và “Hiệu quả”, là những gì mà đề tài luôn hướng đến kể từ khi bắt đầu thực hiện từ cuối năm 2018. Viện AOI rất vinh dự và trách nhiệm khi được trực tiếp đồng hành cùng tỉnh An Giang thực hiện 4 tiêu chí này trong mô hình lúa cánh đồng lớn hữu cơ.
Trải qua muôn vàn khó khăn, nhất là đại dịch Covid 19 kéo dài 2 năm (2019-2020), dẫn đến đề tài không được thực hiện liền mạch, cán bộ thực hiện Đề tài (ĐT) của Viện không theo sát liên tục nông dân tại đồng ruộng trong thời gian thực hiện. Viện AOI rất lấy làm tiếc, vì những nỗ lực trước đó sắp thành công, mẫu test kiểm tra sạch, không nhiễm hoạt chất cấm. Nhưng sau đó tình hình không thể kiểm soát được.
Nhưng không từ bỏ, cuối năm 2021, đại dịch giảm dần, nhóm thực hiện đề tài lại bắt đầu miệt mài tìm kiếm phương hướng mới, xây dựng cánh đồng mẫu lớn, có sản phẩm đánh giá thử của CU đạt các tiêu chuẩn hữu cơ quốc tế (EU, USDA và JAS); Và công sức được đền đáp bằng mẫu test vụ lúa gần đây nhất rất khả quan, mẫu sạch.
Hình 1. TS. Nguyễn Công Thành chủ nhiệm ĐT phát biểu, giải đáp trong thời gian thảo luận
Ngày 22/6/2022, đề tài đã được Sở Khoa học và Công nghệ An Giang tổ chức Hội đồng đánh giá, nghiệm thu. Tuy Đề tài không được kết thúc thật trọn vẹn như mong muốn trước đó, nhưng được khép lại bằng những điều tốt đẹp, những cánh đồng thật sự sạch được tuyển chọn, khẳng định lúa hữu cơ có thể thực hiện được trên đất lúa thâm canh 2-3 vụ/năm của tỉnh An Giang thông qua sự liên kết giữa doanh nghiệp với HTX/nông dân.
Về tiêu chí cánh đồng lớn:
Điểm hạn chế của ĐT về tiêu chí cánh đồng lớn là chỉ đạt được vào năm cuối với mỗi cánh đồng trên 50 ha; Do khó khăn về mặt khách quan nhóm thực hiện chịu nhiều thách thức về tìm kiếm vùng trồng và vận động nông dân thay đổi nhận thức và tập quán canh tác; Vẫn còn khá nhiều nông dân chưa chịu thay đổi suy nghĩ và cách làm bảo vệ môi trường và tìm kiếm cơ hội trong canh tác hữu cơ, mà còn hoài nghi về cách làm mới. Đây là một điểm hạn chế quan trọng đòi hỏi sự vào cuộc của các ban ngành liên quan trong quá trình nhân rộng mô hình sau khi hoàn thành ĐT.
Về phương châm Hợp tác:
ĐT đã đảm bảo thực hiện tốt phương châm Hợp tác trong suốt quá trình thực hiện như tổ chức nông dân, đào tạo và xây dựng tùng bước từ THT lên HTX. HTX Nông Trang Hữu cơ Thành Công là sản phẩm của ĐT qua một thời gian vận động để từ BGĐ cho đến mỗi thành viên hiểu và làm theo cách sản xuất hữu cơ với hoài bảo lớn. HTX đã xây dựng phương án hoạt động lấy mô hình lúa hữu cơ làm nội dung hoạt động chính và bên cạnh xây dựng mô hình trồng nấm rơm hữu cơ lấy nguyên liệu chính từ rơm của lúa hữu cơ do HTX sản xuất. Mô hình nấm rơm không nằm trong ĐT nhưng đây thể hiện sự quyết tâm và thiện chí con đường hữu cơ của HTX, mang đặc điểm bền vững, tăng hiệu quả sản xuất tổng hợp, bảo tồn và tận dụng nguồn tài nguyên trên nông trại và hướng đến một nền nông nghiệp tuần hoàn, hữu cơ.
Hình 2: Tọa đàm thống nhất thành lập HTX Nông Trang Hữu Cơ Thành Công măm 2019
Cũng trong phương châm Hợp tác, BGĐ HTX đại diện xã viên ký kết hợp tác liên kết sản xuất và tiêu thụ mỗi vụ lúa hữu cơ với công ty XNK Đại Dương Xanh với giá ưu đãi trong khi chuyển đổi cũng như khi chứng nhận thử đạt hữu cơ theo EU, USDA và JAS. Như vậy HTX đã thể hiện tiêu chí hợp tác lẫn nhau trong HTX và với doanh nghiệp khá tốt. Tuy nhiên, điểm hạn chế là chưa vận động và cùng với ĐT tuyên truyền, tập huấn và làm thay đổi nhận thức của nông dân để phát triển nhiều xã viên có diện tích ruộng lớn tham gia vào HTX, nên chưa phát triển được cánh đồng lớn do HTX quản lý trong sự liên kết với doanh nghiệp trong những năm đầu tiên thực hiện mô hình ĐT. Đây cũng là khó khăn chung trong các dự án sản xuất hữu cơ.
Về phương châm Hiện đại:
Trong canh tác mô hình lúa hữu cơ, đề tài đã áp dụng các phương tiện máy móc hiện đại mà từ trước đó vùng lúa Tri Tôn và các huyện khác chưa áp dụng như máy sạ lúa theo hàng, theo khóm công suất lớn; máy cấy cải tiến 6 hàng; máy làm cỏ lúa theo hàng; máy phun vôi tránh vôi tiếp xúc với người phun và có khả năng phòng trừ sâu bệnh, tăng lượng Canxi cho lúa và phù hợp sản xuất hữu cơ. Đề tài cũng tổ chức và huấn luyện cho nông dân trong HTX sử dụng Drone trong phun chế phẩm phòng trừ sâu bệnh hữu cơ cho lúa của mô hình thuộc HTX.
Hình 3: Đề tài sử dụng máy phun vôi của Nhật Bản để phòng trừ sâu bệnh cho lúa hữu cơ trong mô hình
ĐT nghiên cứu sử dụng phần mềm Mapinr xác định vị trí ruộng, đo diện tích, quản lý đồng ruộng… Qua đó, tất cả nông hộ trong khuôn khổ đề tài đều được xác định vị bằng Mapinr giúp cho việc theo dõi trên thực địa và trên bản đồ một cách có hệ thống và giúp cho việc lập bản đồ vùng dự án lúa hữu cơ phục vụ cho đánh giá của cơ quan độc lập (CU). Hoạt động này đã áp dụng qua việc đánh giá thử mô hình của ĐT đạt các chuẩn hữu cơ EU, USDA và JAS.
Điểm hạn chế trong phương châm Hiện đại là HTX chỉ thuê mướn máy móc, phương tiện trên mà chưa có khả năng đầu tư, đồng thời ĐT cùng chưa có nguồn kinh phí mua sắm hỗ trợ cho HTX các phuong tiện máy móc này.
Hạn chế nữa là trình độ áp dụng công nghệ của HTX còn rất yếu và các doanh nghiệp thiếu sẵn sàng cho việc liên kết lâu dài và cùng nhau quyết tâm để học tập và sử dụng phần mềm truy xuất nguồn gốc WeTrace. Đây là một dạng Blockchain để quản lý sản xuất và truy xuất nguồn gốc sản phẩm mà trong quá trình thực hiện ĐT, nhóm ĐT đã phối hợp và lồng ghép với dự án GRAISEA 2 (của Oxfam), để đầu tư cho liên kết tại Tri Tôn nhưng phía doanh nghiệp chưa sẵn sàng và HTX chưa có nhân viên có đủ trình độ vận hành hệ thống quản lý này.
Về phương châm Hài hòa:
Phương châm Hài hòa, ĐT đã thể hiện sự hài hòa lợi ích các bên tham gia và đặc biệt là sự hài hòa với môi trường.
Những nghiên cứu về nhiễm độc hóa chất trong nông sản đã cho thấy người tiêu thụ có thể đang bị chết dần chết mòn bởi những nông sản tưởng chừng như đang nuôi sống chúng ta mỗi ngày. Thậm chí, thương hiệu nông sản quốc gia bị đánh giá thấp trên trường quốc tế do nhiễm độc hóa chất bị trả về. Nghiên cứu về an toàn thực phẩm gần đây cho thấy rằng, bình quân mỗi người Việt tiêu thụ 0,9-1kg thuốc BVTV/năm (theo báo Nongnghiep.vn, 18/6/2022).
Viện Sức khỏe nghề nghiệp và Môi trường đã thực hiện một nghiên cứu trên 243 người ở vùng có nguy cơ cao tại Hà Nam (2020) và kết quả cho thấy : gần 85% người nông dân tiếp xúc với thuốc bảo thực vật có lượng tồn dư trong máu khá cao, cần phải đi làm tiếp các xét nghiệm. Một cuộc xét nghiệm nhanh với 67 người tại Hà Nội cũng cho thấy 1 nửa số này bị phơi nhiễm thuốc bảo vệ thực vật. Sự phơi nhiễm liên tục với thuốc trừ sâu đã dẫn đến nhiều loại bệnh khác nhau trên con người bao gồm ung thư, gây độc cho hệ thần kinh, khả năng sinh sản, trao đổi chất và phát triển của con người. Trong đó, tiếp xúc với da là con đường phổ biến khi con người tiếp xúc với thuốc BVTV. (TS. Hứa Quốc Trung, 2020). Gần đây, Bộ NN-PTNT cho biết 1 lô hàng gạo thơm cao cấp giống ST25, nhãn hiệu Nữ hoàng, xuất khẩu vào Bỉ đã phải thu hồi sản phẩm, khuyến cáo người dân không sử dụng khi phát hiện dư lượng thuốc bảo vệ thực vật vượt ngưỡng cho phép, cụ thể là chất Tricyclazole - một hoạt chất được sử dụng rộng rãi làm thuốc trừ sâu trong ngành trồng lúa gạo (thanhnien.vn, 2021). Sự kiện này đã có bài báo nêu câu hỏi chua cay: Gạo “dính độc” bị trả về: Xứ người chê thì xứ ta xài? (vietnamnet.vn, truy cập 24/6/2022).
Phương châm Hài hòa về lợi ich khi nông đân hay doanh nghiệp tham gia dự án sản xuất hưu cơ như phân tích các phần đầu đã rõ. Còn về Hài hòa với môi trường qua dẫn chứng trên đây cho thấy chỉ có sản xuất theo phương pháp hữu cơ mới thực sự đảm bảo sự Hài hòa cao nhất so với các kiểu sản xuất thông thường. Hài hoà trong sản xuất hữu cơ liên kết cũng đảm bảo lợi ích của các bên tham gia dự án không mâu thuẩn với nhóm khác với cộng đồng và môi trường nhìn trên tổng thể.
Về phương châm Hiệu quả:
ĐT đã góp phần khai thác lợi thế và tiềm năng đất đai của địa phương, vì chất lượng nông sản hữu cơ ảnh hưởng nhiều vào phẩm chất đất đai. Việc ứng dụng công thức bón phân theo tính chất lý, hoá của đất cũng góp phần tăng chất lượng sản phẩm và tăng hiệu quả sử dụng phân bón.
Giảm thiểu sâu bệnh hại nhờ môi trường cân bằng cho tất cả sinh vật nên chi phí bảo vệ thực vật luôn thấp hơn canh tác sử dụng phân thuốc hóa học, giảm giá thành sản phẩm.
Người tiêu dùng có được nhiều dòng sản phẩm để lựa chọn, tăng sức cạnh tranh của sản phẩm trên thị trường nội địa lẫn xuất khẩu – Làm nền tảng để doanh nghiệp chào bán, xuất hàng hữu cơ vào thị trường cao cấp như Nhật bản, Trung quốc, Châu Âu và Hoa Kỳ…
Giảm rủi ro trong sản xuất thông qua liên kết tổ chức sản xuất để người sản xuất và doanh nghiệp luôn đồng hành trong hệ thống chuỗi cung ứng - sản xuất - chế biến - kinh doanh hàng hữu cơ.
Nâng cao và ổn định hiệu quả kinh tế cho nông dân trên mỗi đơn vị diện tích sản xuất. Sản phẩm lúa từ mô hình chuyển đổi hữu cơ của ĐT luôn được các doanh nghiệp liên kết mua cao hơn giá lúa thông thường trong vùng ít nhất 30 % nên đem lại hiệu quả kinh tế và thu nhập cao hơn cho nông dân.
Để hoàn thiện báo cáo tổng kết ĐT đã được Hội đồng nghiệm thu nhận xét, góp ý hết sức thuyết phục. Nhóm thực hiện ĐT thuộc Viện AOI đã chân thành ghi nhận những đóng góp để hoàn thiện ĐT.
Hình 4, 5. Thành viên Hội đồng nhận xét, góp ý thảo luận các nội dung thực hiện ĐT 4H
Viện AOI tiếp tục nhân rộng kết quả của ĐT 4H, có nghĩa là tiếp tục những dự định và mong muốn. Viện sẽ thông qua sự hợp tác với các công ty Đại Dương Xanh, Công ty Trịnh Văn Phú,… tiếp tục xây dựng mô hình liên kết theo tiêu chí cánh đồng lớn 4 H đạt chứng nhận hữu cơ Quốc tế. Viện AOI khao khát thực hiện sứ mệnh NNHC của mình, không chỉ ở An Giang, mà còn nhân rộng kết quả nghiên cứu khoa hoc ra trên tất cả những vùng sinh thái khác trong cả nước và quốc tế.
Hinh 6. Đại biểu khách mời diện Công ty Trịnh Văn Phú phát biểu ý kiến
Viện AOI dành những lời cảm ơn sâu sắc đến tỉnh An Giang, vì đã luôn dành một tình yêu và quan tâm đến NNHC, sự hỗ trợ cho nghiên cứu về NNHC. Đây chính là động lực to lớn để các nhà khoa học Viện AOI và tất cả những người yêu mến NNHC, bảo vệ môi trường và hạnh phúc của cộng đồng tiếp tục thực hiện công việc tốt đẹp của mình.
Nhóm Admin Viện AOI
“LIÊN KẾT 4 NHÀ” XÂY DỰNG MÔ HÌNH LÚA HỮU CƠ GIỐNG DS 1
Viện AOI trong nỗ lực hợp tác xây dựng mô hình liên kết sản xuất lúa hưu cơ với giống lúa DS 1 (Japonica) đã có các hoạt dộng tham quan và làm việc với các HTX thuộc các tỉnh An Giang và Kiên Giang trong ngày 26/4/2022 gặp gỡ nông dân, khảo sát vùng trồng và khuyến khích bà con tham gia xây dựng mô hình chuyển đổi sang canh tác hữu cơ nhằm cải thiện và nâng cao hiệu quả kinh tế, xã hội và môi trường cho các địa phương tham gia dự án.
Buổi sáng, Viện AOI đã ghé thăm ấp Trung Phú 4, xã Vĩnh Phú, Thoại Sơn, An Giang. Chia sẽ bước đầu nhận được nhiều đóng góp tích cực. Tùy nhiên, vùng chuyên canh tác lúa 3 vụ, đã quen với canh tác vô cơ nên việc chuyển đổi mất nhiều thời gian, chủ yếu là thay đổi nhận thức, tập huấn năng cao năng lực về sản xuất hữu cơ, hướng dẫn quy trình, cung cấp vật tư đầu vào, như thế mới có thể thay đổi tập quán canh tác của nông dân. Để thực hiện được, rất cần sự phối hợp của nhiều bên liên quan.
Hình 1,2. Gặp gỡ nông dân nòng cốt tại xã Vĩnh Phú
Buổi trưa, Viện AOI tiếp tục gặp gỡ và làm việc với HTX Thành Công, huỵện Tri Tôn, tỉnh An Giang.
Hình 4,5. Gặp gỡ HTX Vĩnh Lợi, Kiên Giang
Chiều ngày 26/4/2022, Đoàn công tác Viện AOI, Trung tâm Dịch vụ KTNN An Giang tiếp tục làm việc với Cán bộ Nông nghiệp huyện Giang Thành và nông dân HTX Vĩnh Lợi, xã Vĩnh Điền, Kiên Giang.
Qua thảo luận đoàn công tác của Viện AOI, Trung tâm Dịch vụ KTNN An Giang, các cơ quan nông nghiệp của huyện Giang Thành và các Doanh nghiệp tham gia liên kết đã bàn cùng nhau xây dựng mô hình sản xuất lúa hữu cơ giống lúa DS 1 cho vụ Hè Thu năm 2022 và các vụ tiếp theo.
Để tuyển chọn được vùng sản xuất tối ưu, chúng tôi xin thông tin đến các HTX có điều kiện vùng nguyên liệu phù hợp sản xuất gióng lúa DS 1 theo quy trình hữu cơ hãy liên hệ với chúng tôi qua số điện thoại zalo: 086 7822 100 (Xuân); 098 8447 035 (Tánh).
Mô hình liên kết: Về phía cơ quan nhà nước cam kết nỗ lực đồng hành cùng bà con nông dân trong quá trình xây dựng mô hình, hỗ trợ theo chính sách địa phương. Về phía Doanh nghiệp, cam kết bao tiêu đầu ra, trợ giá khi không đạt hữu cơ và mua với giá cao khi đạt chứng nhận. Về phía nhà khoa học, Viện AOI sẽ đồng hành cùng bà con nông dân trong suốt quá trình canh tác, tập huấn nâng cao năng lực, hỗ trợ bà con hết sức để đạt chứng nhận hữu cơ, hướng đến phát triển bền vững và bảo vệ môi trường.
Nhóm Admin Viện AOI
Ngày 7/4/2022, Viện AOI đã kết hợp cùng với Doanh nghiệp có chuyến tham quan, gặp gỡ cán bộ địa phương, HTX tại huyện Gò Quao và Châu Thành, tỉnh Kiên Giang cùng khảo sát vùng trồng lúa - cau - dừa trong khuôn khổ Đề tài 16. Chuẩn bị cho mục tiêu xây dựng mô hình, đạt chứng nhận OCOP 2* trở lên cho 1-2 sản phẩm, kết nôi Doanh nghiệp bảo tiêu, kết hợp phát triển du lịch nông thôn theo nội dung Đề tài 16 hướng đến.
Tại huyện Gò Quao, Viện AOI đã có buổi gặp gỡ Ban Giám đốc Trung tâm Dịch vụ Nông nghiệp huyện Gò Quao và Giám đốc HTX Phước An chuyên sản xuất mô hình xem canh Khóm-Lúa-Tôm. Hiện HTX có 60 thành viên đang sản xuất giống khóm Queen và tôm quảng canh. Theo doanh nghiệp, do nhu cầu thị trường khóm xuất khẩu là giống MD2 ưa chuộng hơn hẳn, nên cần phải có sự thay đổi giống khóm canh tác, đảm bảo đầu ra. Theo cán bộ HTX, vì đặc điểm tự nhiên huyện đất thấp, phèn nên sản xuất giống MD2 rất thích hợp, sự chuyển đổi nếu đảm bảo đầu ra, HTX sẽ sẵn sàng phối hợp thực hiện.
Hình 1,2. Gặp mặt cán bộ huyện Gò Quao và HTX Thuận An
Nhóm công tác Viện AOI và cán bộ địa phương hết sức phấn khởi khi tham gia xây dựng mô hình hữu cơ cho các cây, con trong mô hình trồng xen độc đáo ở huyện Gò Quao của tỉnh Kiên Giang.
Cùng ngày Viện AOI đã ghé thăm HTX Thuận Phát, gặp gỡ Ban Giám đốc HTX, tham quan cơ sở sản xuất tôm khô sinh thái. Hướng tới xây dựng đạt chứng nhận OCOP trong năm tới với sự hỗ trợ của các bên liên quan trong khuôn khổ hợp tác giữa Viện và HTX.
Hình 3. Nhóm công tác Viện AOI Gặp gỡ BGĐ HTX Thuận Phát
Nối tiếp buối khảo sát, Nhóm công tác Viện AOI ghé thăm Tổ hội nghề nghiệp tại ấp Vĩnh Quới, xã Vĩnh Hoà Phú, Nhóm đã gặp và làm việc với Hội trưởng Tổ hội nghề nghiệp và Bí thư trưởng ấp Vĩnh Quới. Có nhiều câu hỏi được đặt ra cho các hộ nông dân từ Nhóm công tác Viện AOI và Doanh nghiệp tham gia liên kết với mục đích khảo sát tập quán canh tác, những khó khăn trong canh tác từ đó có hướng hỗ trợ, chuyển đổi tập quán canh tác hướng tới xây dựng mô hình canh tác theo tiêu chuẩn hữu cơ.
Hình 4,5. Gặp mặt Tổ hội nghề nghiệp xã Vĩnh Hoà Phú chuyên trồng Khóm xen cau, dừa
Qua buổi khảo sát bước đầu Viện AOI nhận sự phối hợp, hỗ trợ nhiệt tình từ cán bộ địa phương và các HTX liên kết và HTX thuộc vùng dự kiến thực hiện đề tài 16 , năm 2022 của tỉnh Kiên Giang. Nhóm công tác và các Doanh nghiệp, các HTX đã thể hiện sự phấn khởi và đồng lòng nỗ lực và đồng hành cùng bà con nông dân hướng tới xây dựng mô hình hữu cơ, có các sản phẩm đạt chứng nhận OCOP và các chứng nhận hữu cơ, góp phần nâng cao chất lượng và giá trị nông sản Việt Nam.
Nhóm Admin Viện AOI